TS LƯƠNG NGỌC VĨNH
Học viện Báo chí và Tuyên truyền

(TTKHCT) - Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một bộ phận của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng; là một hoạt động cụ thể trong cuộc đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Vì tính chất quyết liệt, phức tạp của cuộc đấu tranh, việc huy động các tầng lớp nhân dân tham gia vào cuộc đấu tranh này là một vấn đề có tính quy luật xuất phát từ những giá trị của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, truyền thống của dân tộc, kinh nghiệm cách mạng thế giới và thực tiễn gần 95 năm lãnh đạo cách mạng của Đảng ta. Phát huy vai trò các tầng lớp nhân dân không phải là một câu khẩu hiệu mà là một phương châm, phương thức đấu tranh có nội hàm đầy đủ, khoa học và sâu sắc.


Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng tham dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc tại
xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana (tỉnh Đắk Lắk) tháng 11/2018 (Nguồn: tapchilichsudang.vn)

1. Cơ sở lý luận của việc huy động nhân dân tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Thứ nhất, xuất phát từ bản chất và đặc điểm cơ bản của hoạt động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Như chúng ta đã biết, nền tảng tư tưởng của Đảng đã được xác định rõ trong Cương lĩnh và Điều lệ Đảng. Đó là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tiếp đó là hệ thống quan điểm, đường lối của Đảng được xây dựng trên cơ sở vận dụng hệ tư tưởng đó vào thực tiễn cách mạng Việt Nam; đó còn là những thành quả của quá trình hiện thực hóa quan điểm, đường lối của Đảng thành chế độ xã hội chủ nghĩa và công cuộc đổi mới đang diễn ra trên đất nước ta. Trong đó, hệ tư tưởng có vai trò quan trọng nhất bởi nó là nền móng, khi nền móng bị hư hại thì tất cả những gì xây dựng trên nền móng đó đều sụp đổ.

Hệ tư tưởng được biểu hiện dưới dạng các chủ nghĩa, học thuyết, tư tưởng và được phản ánh, thể hiện trong sách kinh điển, văn kiện, tài liệu của Đảng. Tuy nhiên, sức sống và giá trị của hệ tư tưởng chỉ có được khi nó trở thành nhận thức, niềm tin của con người. Khi con người có niềm tin vào một học thuyết, một tư tưởng nào đó, họ sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh  để bảo vệ và thực hiện niềm tin đó. Do đó, bảo vệ  nền tảng tư tưởng của Đảng  suy đến cùng là hoạt động nhằm duy trì và giữ vững niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào hệ tư tưởng của Đảng. Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch suy đến cùng là các hoạt động tấn công làm thất bại hoặc ngăn chặn mọi thế lực mưu toan làm suy giảm và sụp đổ niềm tin vào nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong bảo vệ đã hàm chứa đấu tranh, muốn bảo vệ thì phải đấu tranh và đấu tranh cũng là để bảo vệ, đó là hai mặt của một vấn đề, là thực hiện phương châm “xây” đi đôi với “chống” trong công tác tư tưởng của Đảng.

Bất cứ một đảng phái chính trị nào muốn tồn tại thì đương nhiên đảng viên phải tin tưởng vào hệ tư tưởng của Đảng. Tuy nhiên, nếu chỉ vậy thì hệ tư tưởng cùng lắm chỉ là một trào lưu, một cuộc vận động chứ không thể trở thành một cuộc cách mạng có thể làm thay đổi chế độ chính trị trong thực tiễn. Sức mạnh của hệ tư tưởng chỉ có được khi nó trở thành niềm tin của đông đảo quần chúng nhân dân. Do vậy, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không chỉ là giữ vững niềm tin của cán bộ, đảng viên, mà một vấn đề hết sức hệ trọng là phải giữ vững niềm tin của nhân dân vào hệ tư tưởng của Đảng. Phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng  cho rằng:  “Cần khẳng định, ta làm hợp lòng dân thì dân tin và chế độ ta còn, Đảng ta còn. Ngược lại, nếu làm cái gì trái lòng dân, để mất niềm tin là mất tất cả”1. Xây dựng và bảo vệ niềm tin của nhân dân không đơn thuần là tuyên truyền, giác ngộ quần chúng tin theo Đảng mà phải biến quần chúng thành chủ thể, nghĩa là phải làm cho quần chúng biết tự giáo dục, tự bảo vệ thì mới có được niềm tin khoa học, vững chắc. Đây là nguyên nhân sâu xa của việc huy động các tầng lớp nhân dân tham gia thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Thứ hai, xuất phát từ quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của quần chúng nhân dân trong đấu tranh cách mạng

Cần nhận thức sâu sắc rằng, thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW của Đảng hiện nay là một bộ phận của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng, đồng thời là một trong những hoạt động chống lại chiến lược “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Cũng như lĩnh vực chính trị và kinh tế, muốn giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh giai cấp lâu dài, cam go và quyết liệt này, cùng với sự lãnh đạo của Đảng, tất yếu phải huy động công sức, trí tuệ của các tầng lớp nhân dân.

Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác đã khẳng định, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, chính quần chúng là người làm nên lịch sử. Trong lãnh đạo cách mạng, các đảng cộng sản cần phải biết thuyết phục, giác ngộ và tập hợp đông đảo quần chúng, huấn luyện quần chúng và đưa quần chúng ra đấu tranh, mặt khác bản thân quần chúng phải tự mình tham gia vào cuộc cách mạng ấy. C.Mác viết: “Ở nơi nào mà vấn đề đặt ra là phải cải tạo hoàn toàn chế độ xã hội, thì bản thân quần chúng phải tự mình tham gia công cuộc cải tạo ấy, phải tự mình hiểu rõ vì sao phải tiến hành đấu tranh, vì sao mình phải đổ máu và hy sinh tính mạng”2. Phát triển tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen, VI.Lênin đã khẳng định: “Không có sự đồng tình ủng hộ của đại đa số nhân dân lao động đối với đội tiền phong của mình tức là đối với giai cấp vô sản, thì cách mạng vô sản không thể thực hiện được”3.

Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, ngay từ rất sớm các triều đại phong kiến đã nhận ra vai trò “đẩy thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”; “nước lấy dân làm gốc” và nó đã trở thành nguồn sức mạnh giúp dân tộc ta chiến thắng mọi kẻ thù. Trên cơ sở vận dụng sáng tạo nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa tinh hoa của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tư tưởng lấy dân làm gốc trong lãnh đạo cách mạng. Người khẳng định: “Gốc có vững cây mới bền,/ Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”4.

Dù thực hiện công việc có khó khăn đến bao nhiêu, dù nguồn lực có thể bị khan hiếm, nhưng chỉ cần có sự tham gia đồng lòng của nhân dân, quyết định có thể được thực thi trong thực tiễn.

Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta chưa bao giờ có được “tiềm lực, cơ đồ, vị thế và uy tín quốc tế” như ngày hôm nay, một trong những nguyên nhân làm nên thành tựu đó  chính là Đảng ta đã nhận thức sâu sắc về lòng dân, sức dân và thế trận lòng dân. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 rút ra bài học kinh nghiệm: “sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên thắng lợi lịch sử”5. Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 tiếp tục khẳng định: “sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết với nhân dân”6.

Đại hội Đảng lần thứ XIII tiếp tục khẳng định bài học kinh nghiệm: “… trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước phải luôn quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm túc quan điểm “dân là gốc”, thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân”7. Như vậy, có thể thấy rằng, trong suốt quá trình lãnh đạo đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta luôn nhất quán quan điểm “lấy dân làm gốc”, “dân là gốc”.

Như trên đã nói, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một bộ phận của  cuộc đấu tranh giai cấp, do đó phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân trong cuộc đấu tranh này là một tất yếu khách quan được các nhà kinh điển, các lãnh tụ cách mạng khẳng định, từ truyền thống của dân tộc và kinh nghiệm lãnh đạo cách mạng của Đảng ta.

2. Cơ sở thực tiễn của việc huy động các tầng lớp nhân dân tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Những thành công và thất bại của  cách mạng thế giới cũng cho ta những bài học kinh nghiệm xương máu về phát huy vai trò của nhân dân trên mặt trận tư tưởng. Sự thất bại của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là một ví dụ điển hình. Khi nội bộ Đảng đã phân liệt về tư tưởng, không còn quan tâm đến vai trò của người dân trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của mình dẫn đến người dân mất niềm tin, thờ ơ, vô cảm trước các trào lưu tư tưởng xét lại trong, ngoài Đảng và trước các luận điệu xuyên tạc của kẻ thù. Một đảng có bề dày 93 năm tuổi, gần 20 triệu đảng viên, đã trải qua 74 năm cầm quyền nhưng không còn giữ được niềm tin của nhân dân vẫn tan rã một cách nhanh chóng, khiến một quốc gia hùng mạnh vào loại hàng đầu thế giới cũng sụp đổ tan tành.

Ở Việt Nam, trên mặt trận tư tưởng, ngay từ khi ra đời, Đảng phải đương đầu với các trào lưu tư tưởng phi vô sản, tư tưởng Trotsky, nhưng nhờ sự tin tưởng, ủng hộ của nhân dân, Đảng đã không ngừng phát triển, trưởng thành, lãnh đạo nhân dân làm nên Cách mạng Tháng Tám và chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mặc dù bị địch tàn sát, khủng bố trắng, sử dụng nhiều thủ đoạn tâm lý chiến, hệ thống loa công suất lớn ở bờ Nam sông Bến Hải, rải truyền đơn ra miền Bắc và một hệ thống đài tiếng Việt ở nước ngoài để tấn công chúng ta trên lĩnh vực tư tưởng, nhưng nhờ nhân dân vẫn một lòng, một dạ tin vào mục tiêu, lý tưởng của Đảng nên sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc đã thành công. Cuối thế kỷ XX, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, “giáng một đòn chí mạng” vào niềm tin của nhân dân về lý tưởng xã hội chủ nghĩa nhưng nhân dân ta đã sát cánh cùng Đảng, tin vào Đảng, bảo vệ Đảng để tiến hành công cuộc đổi mới và giành nhiều thắng lợi vĩ đại như ngày hôm nay.

Gần đây, đại dịch COVID-19 đã tác động sâu rộng tới mọi phương diện của đời sống kinh tế - xã hội, song bằng nỗ lực và ý chí quyết tâm cao, phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân, chúng ta đã từng bước kiểm soát thành công đại dịch, từng bước phục hồi sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, khẳng định bản lĩnh, ý chí, truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta, dân tộc ta.

Như vậy, thực tiễn lịch sử trên cả hai mặt thành công và thất bại đều chứng minh vai trò to lớn của nhân dân trong đấu tranh cách mạng nói chung và đấu tranh trên mặt trận tư tưởng nói riêng. Nó khẳng định một cách hùng hồn rằng, đấu tranh trên mặt trận tư tưởng không chỉ là nhiệm vụ của Đảng mà rất cần bàn tay, khối óc, trí tuệ và bản lĩnh  của nhân dân.

Hiện nay, cách mạng nước ta đang bước vào một giai đoạn mới với nhiều khó khăn thử thách. Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng ngày càng trở nên gay go, phức tạp, thế nhưng, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên còn biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Với thái độ nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đảng đã chỉ ra: “Vấn đề phai nhạt lý tưởng, sa sút phẩm chất đạo đức cách mạng, quan liêu, tham nhũng, cá nhân chủ nghĩa làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng”8; “Có những yếu kém, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ”9.

Bên cạnh thành công về mặt kinh tế, kết cấu hạ tầng ngày càng hiện đại nhưng lòng dân không yên trước sự suy thoái về đạo đức, văn hóa, xã hội. Các thế lực thù địch đang đẩy mạnh chiến dịch tiến công vào niềm tin, khai thác triệt để những hạn chế, tiêu cực, mặt trái của cơ chế thị trường và đặc biệt là triệt để lợi dụng thành tựu của công nghệ thông tin để phát tán thông tin xấu độc, bôi nhọ, xuyên tạc, phủ nhận hệ tư tưởng của Đảng, làm lung lạc niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Với sức mạnh của mạng xã hội, những thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch đang hằng ngày, hằng giờ xâm nhập, thẩm thấu, gặm nhấm niềm tin của từng người dân, nếu người dân không tự miễn dịch, tự bảo vệ và đứng lên đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thì sự nghiệp vĩ đại nhưng đầy gian nan thử thách này rất khó để thành công.

3. Nội dung huy động các tầng lớp nhân dân tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

3.1. Phát huy vai trò tự giáo dục, tự bảo vệ, trinh sát phát hiện và tài năng sáng tạo của mỗi người dân trong đấu tranh tư tưởng

 Phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân là huy động tối đa sức mạnh tiềm tàng của niềm tin và tài năng, sức sáng tạo của mỗi người dân trên mặt trận tư tưởng. Vai trò sức mạnh của người dân trong cuộc chiến tranh này thể hiện ở niềm tin chính trị khoa học và vững chắc. Niềm tin này được hình thành từ sự hiểu biết, kết hợp với tình cảm cách mạng trong sáng tạo thành ý chí sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, kiên định vững vàng trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Nhưng niềm tin lại chỉ có được khi có sự hòa quyện giữa tri thức với tình cảm yêu mến, tôn trọng, tự hào và sự trải nghiệm của mỗi con người. Để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không thể coi người dân chỉ là đối tượng giáo dục, tuyên truyền, tập hợp mà phải biến họ trở thành chủ thể, phải vươn lên tự học, tự nghiên cứu, tự trải nghiệm, tự đấu tranh, tự bảo vệ thì mới có hiệu quả thực sự. Khi đã có bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức cảnh giác cao độ thì mỗi người dân sẽ là một pháo đài kiên cố để bảo vệ và ngăn chặn mọi âm mưu, thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch.

Người dân thì có rất nhiều đối tượng, tầng lớp khác nhau, bao gồm: công nhân, nông dân, trí thức, văn nghệ sỹ, người dân trong nước, ngoài nước với các dân tộc, tôn giáo, giới tính, lứa tuổi, nghề nghiệp… khác nhau. Do đó, cách phát huy vai trò của họ trong tự giáo dục, tự bảo vệ và tham gia vào cuộc đấu tranh cũng phải khác nhau; làm cho mỗi người trên cương vị của mình có thể tự giáo dục, tự bảo vệ được niềm tin của chính họ và mỗi người trên cương vị của mình sẽ tham gia vào cuộc đấu tranh một cách phù hợp nhất. Chẳng hạn, các chuyên gia, nhà nghiên cứu tham gia đấu tranh tư tưởng, lý luận ở tầm vĩ mô; văn nghệ sỹ sử dụng văn học, nghệ thuật để trao truyền niềm tin cho công chúng; người trẻ tuổi  tham gia đấu tranh trên mạng xã hội…

Khi nhân dân đã có niềm tin họ sẽ trở thành những chiến sỹ trinh sát trên mặt trận tư tưởng. Bởi nhân dân luôn có mặt ở mọi nơi, mọi lúc, tiếp xúc với mọi đối tượng và sử dụng thường xuyên, đa dạng các phương tiện thông tin, truyền thông nên dễ dàng phát hiện, nhận diện được đối tượng, nội dung, phương thức chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận.

Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử, khi người dân đã tham gia một cách tự nguyện, tự giác vào cuộc đấu tranh tư tưởng thì họ sẽ có rất nhiều sáng kiến để tấn công kẻ thù. Trong kháng chiến, khi đối mặt với kẻ thù mạnh hơn mình, nhân dân ta đã  “nắm thắt lưng địch mà đánh”, đào địa đạo để giữ đất, giữ làng, dùng vũ khí thô sơ để chống lại phương tiện chiến tranh hiện đại của địch. Trên mặt trận tư tưởng cũng vậy, nhân dân sẽ là người sáng tạo ra các nội dung, phương thức để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch một cách hiệu quả nhất. Trong giai đoạn hiện nay, trình độ dân trí không ngừng được nâng cao, quần chúng có năng lực sáng tạo không giới hạn, nếu chúng ta biết khơi dậy động lực, phát huy được tiềm năng vốn có của họ thì sẽ có được những con đường, cách thức bảo vệ và đấu tranh thiết thực, hiệu quả.

Phát huy sức mạnh các tầng lớp nhân dân trên mặt trận tư tưởng sẽ tạo thành sức mạnh tổng hợp, sức mạnh ấy không tồn tại một cách trừu tượng mà rất cụ thể bởi trí tuệ, thể chất và lòng nhiệt huyết của mỗi cá nhân thuộc các giai cấp, tầng lớp trong xã hội. Vì vậy, chúng ta phải biến việc thực hiện Nghị quyết 35 của Đảng thành cuộc chiến tranh nhân dân trên mặt trận tư tưởng. Khi đó, cuộc đấu tranh này sẽ có lực lượng là toàn dân, có mặt ở khắp mọi nơi, tạo thế trận rộng khắp, thành “thiên la, địa võng” để tấn công kẻ thù.

3.2. Phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng để tập hợp nhân dân tham gia một cách có tổ chức, thống nhất và có hiệu quả trên mặt trận tư tưởng

Phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh cách mạng đồng nghĩa với việc phải tập hợp họ trong các tổ chức nhất định. Chỉ khi nào quần chúng được tập hợp vào các tổ chức có mục đích, tôn chỉ rõ ràng, có kỷ luật chặt chẽ thì mới tạo nên sức mạnh. V.I.Lênin từng nói: “hãy cho chúng tôi một tổ chức những người cách mạng, và chúng tôi sẽ đảo lộn nước Nga lên”10.

Xuất phát từ nguyên lý đó, Đảng ta đã sớm xây dựng các tổ chức quần chúng để tập hợp nhân dân theo Đảng làm cách mạng. Cùng với sự trưởng thành của Đảng, các tổ chức quần chúng cũng từng bước phát triển và trưởng thành như ngày hôm nay. Ngoài Mặt trận Tổ quốc và năm tổ chức chính trị - xã hội thành viên, chúng ta còn rất nhiều tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp, tổ chức mang tính cộng đồng của chính nhân dân lập ra. Phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân trong thực hiện Nghị quyết 35 của Đảng chính là phải dựa vào các tổ chức này, nói cách khác là phải phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng trong việc vận động thành viên của mình tham gia vào công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Như vậy, từng tổ chức quần chúng căn cứ vào tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ của mình để tuyên truyền, giáo dục khơi dậy tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác, sáng tạo của từng thành viên và tổ chức đấu tranh trên từng lĩnh vực, từng địa bàn, không để tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch có cơ hội tác động tiêu cực đến tâm lý, tư tưởng của mỗi thành viên.

Tuy nhiên, dù có xây dựng nhiều tổ chức nhưng các tổ chức hoạt động rời rạc, không liên kết với nhau thì cũng không thể tạo ra sức mạnh tổng hợp chiến thắng kẻ thù. Như trên đã nói, mỗi tổ chức ngoài trách nhiệm giáo dục và quản lý thành viên của mình theo hướng phát huy mọi tiềm năng trí tuệ của họ còn phải phối hợp với nhau trong thực hiện Nghị quyết 35-NQ/TW của Đảng. Như vậy, nội hàm của sự phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân trong thực hiện Nghị quyết 35 của Đảng còn bao hàm cả việc phối hợp, liên kết các tổ chức với nhau dưới sự chỉ đạo, chỉ huy thống nhất từ một trung tâm đó là Đảng nói chung và cấp ủy các cấp nói riêng. Chỉ có như vậy mới tạo ra một cuộc chiến đấu “hiệp đồng binh chủng” trên mặt trận tư tưởng. Ngoài việc làm cho mỗi thành viên của tổ chức mình thành một pháo đài vững chắc, mỗi tổ chức quần chúng còn phối hợp với nhau, chia lửa cho nhau trên từng trận chiến đấu. Khi có một sự kiện, sự việc,  một chiến dịch tấn công của kẻ thù, thì ai ở vị trí của người đó dùng vũ khí và sức mạnh của tổ chức mình như: báo chí, mạng xã hội, dư luận xã hội; công tác tư tưởng của lực lượng quân đội, công an, thanh niên, phụ nữ, công đoàn, cựu chiến binh…cùng tham chiến. Như vậy, sức mạnh của từng cá nhân đã được cộng hưởng thành sức mạnh của tổ chức, sức mạnh của các tổ chức được cộng hưởng trở thành sức mạnh tổng hợp của toàn Đảng và toàn dân tộc đủ sức đánh bại mọi kẻ thù trên bất cứ một mặt trận nào.

3.3. Huy động mọi nguồn lực tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng

Cuộc đấu tranh giai cấp trên mặt trận tư tưởng diễn ra ở nhiều mức độ, quy mô, tính chất khác nhau. Đây là cuộc đấu tranh từ cấp độ cao nhất là lý luận cơ bản, ở tầm vĩ mô cho đến tâm lý xã hội thông thường và thẩm thấu qua nhiều con đường hòng lung lạc niềm tin của các tầng lớp nhân dân vào nền tảng tư tưởng của Đảng. Huy động các tầng lớp nhân dân tham gia vào cuộc chiến này không phải chỉ ở số lượng đông đảo mà vấn đề quan trọng hơn là chất lượng. Điều đó có nghĩa là mỗi người dân phải biết tự bảo vệ, tự  đấu tranh, phải có hiểu biết và  kỹ năng tác chiến trên mặt trận tư tưởng từ thông thường cho đến tinh nhuệ, hiện đại. Do đó, muốn phát huy được vai trò của nhân dân, trước hết cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể nhân dân các cấp phải tiến hành bồi dưỡng cả về tri thức, kỹ năng, phương pháp đấu tranh cho từng đối tượng, vì tác động vào tư tưởng, tinh thần của con người là một công việc vô cùng phức tạp, tinh tế, không thể nói bừa, nói ẩu, trong điều kiện dân trí ngày càng cao, thông tin nhiều chiều, trong thời bình càng không thể hô hào, áp đặt một chiều một cách thuần túy.

Trên mặt trận tư tưởng cũng cần phải có công cụ, phương tiện hiện đại và như vậy, người dân cũng phải có và biết dùng vũ khí để tự vệ và đấu tranh. Cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng hiện nay đang có sự phát triển, thay đổi rất khác trước, dự báo các đối tượng thù địch sẽ sử dụng các công cụ phương tiện ứng dụng công nghệ cao, thông minh cùng những phương thức phá hoại mới.  Như vậy, người dân phải được cung cấp trang bị các phương tiện mới hiện đại, nhất là kỹ năng sử dụng các phương tiện này an toàn, lành mạnh trong cuộc sống hàng ngày và sử dụng làm vũ khí tấn công kẻ thù như điện thoại thông minh, mạng xã hội, Internet, các phần mềm hiện đại như Chat GPT, AI… khắc phục tư tưởng sợ sệt, lo ngại, thiếu niềm tin vào khả năng sức mạnh công nghệ, kỹ thuật trong cuộc đấu tranh tư tưởng hiện nay.

Phát huy vai trò của nhân dân còn đồng nghĩa với việc huy động tối đa tiềm lực về mọi mặt tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tham gia vào mặt trận tư tưởng. Do vậy, chính quyền các cấp phải chăm lo phát triển kinh tế - xã hội nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Đây là cuộc đấu tranh về tư tưởng, chính trị ở tầm vĩ mô không thể thiếu trí tuệ, bản lĩnh và sự toàn tâm toàn ý của người chiến sỹ trên mặt trận ấy. C.Mác từng  nói: “con người trước hết cần phải ăn, uống, chỗ ở và mặc đã rồi mới có thể làm chính trị, khoa học, nghệ thuật, tôn giáo và v.v. được”11. Nếu đời sống còn khó khăn, tư tưởng còn bức xúc thì mỗi người dân khó có thể yên tâm, quan tâm và đóng góp hết sức mình cho cuộc đấu tranh vô cùng gay go, phức tạp, quyết liệt và lâu dài này.

Như vậy, huy động các tầng lớp nhân dân tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch tuy rất quen thuộc nhưng không phải ai cũng đã nhận thức đầy đủ về vấn đề này. Nắm vững cơ sở khoa học và nội hàm của nó là nền tảng để nâng cao nhận thức, phát huy trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành trong huy động tiềm lực to lớn của các tầng lớp nhân dân, biến việc thực hiện Nghị quyết 35 hiện nay thành cuộc chiến tranh nhân dân trên mặt trận tư tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng.

---------

Bài đăng trên Tạp chí Thông tin Khoa học chính trị số 2 (38) - 2024

1 Nguyễn Phú Trọng: Phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII), xem: https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/van-kien-tu-lieu-ve-dang/hoi-nghi-bch-trung-uong/khoa-xii/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-be-mac-hoi-nghi-lan-thu-sau-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-xii-572, cập nhật 11/4/2024.

2 C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2002, t.22, tr.775.

3 V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, t.39, tr.251.

4 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t.5, tr.502.

5 Đảng Cộng sản Việt Nam: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991, tr.5.

6 Đảng Cộng sản Việt Nam: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.9.

7 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.I, tr.96.

8 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu (lần 2) Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1999, tr.16.

9 Đảng Cộng sản Việt nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2012, tr.21-22

10 V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, t.6, tr.162.

11 C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.19, tr.500.